ساز موسیقی وسیله ای است که برای ایجاد صداهای موسیقی ساخته شده یا از اثری طبیعی الهام گرفته می شود. در واقع هر شیئی که توانایی تولید صدا را داشته باشد می تواند یک ساز موسیقی باشد.

لغت موسیقی از کلمه ای یونانی Mousika گرفته شده است و مشتق کلمه ی یونانی Muse می باشد که به معنای رب النوع نگهدارنده ی شعر و موسیقی یونان باستان است.

در اصل موسیقی ناکامی انسان را در بیان احساسات و عواطف درونی خود جبران می کند و از درون انسان سرچشمه میگیرد.

موسیقی هنری است که با بهره گیری از احساسات درونی انسان به همراه خلاقیت های ذهنی او، اثری زیبا و طنین انداز خلق می کند که جسم و روح را می نوازد. موسیقی تنها تسکینی برای روح نیست بلکه ناملایمات جسمی انسان را نیز بهبود می بخشد. با این وجود، روح ماست که احساسات نهفته شده در نت های موسیقی را می فهمد و غمگین بودن یا خوشحالی نوازنده و آهنگ ساز را درک می کند.

حتی بتهوون، یکی از بزرگترین آهنگ سازان اروپایی، موسیقی را به عنوان مظهری عالی‌تر و بالاتر از هر علم و فلسفه‌ای تعریف کرده است.

تاریخچه پیدایش آلات موسیقی به آغاز فرهنگ بشر برمی گردد. حتی در دورانی که زندگی بشر به تازگی آغاز شده بود و انسان اولیه درکی از مفهوم ساخت موسیقی نداشت. در آن دوران از وسایلی که صدا ایجاد می کرد برای علامت دادن یا در آیین خاصی استفاده می شد. با پیشرفت سطح فرهنگ بشر، هر ملیتی از آهنگ سازی های مخصوص به خود برای سرگرمی های مختلف از جمله مجالس مهمانی و جشن بهره می بردند.

ابزار و آلات موسیقی در گذشته از هر ماده ی موجود در طبیعت مانند پوست و ساقه های گیاهان و حیوانات ساخته می شد. حداقل هر فرهنگ و ملیتی از آن ها در ساخت سازهای موسیقی ویژه ی خود استفاده می کردند.

بر اساس تحقیقات باستان شناسان قدیمی ترین ساز موسیقی شناخته شده تاکنون یک فلوت کوچک ساخت شده از استخوان است که قدمت آن به هزاران سال پیش بر می گردد.

جنس و شکل آلات موسیقی با پیشرفت علم و فناوری انسان تکامل یافتند . نوازندگان از آن ها به عنوان سازهای انفرادی استفاده کردند. با گذشت زمان استفاده از سازهای موسیقی در بسیاری از مناطق پرجمعیت جهان توسعه یافت.

در قرن های هجدهم و نوزدهم میلادی آلات موسیقی بسیاری با اهداف گوناگون ساخته شد. آهنگسازان شروع به طراحی قطعات موسیقی برای سازهای خاص کردند. به علاوه ویژگی های جدید به آن ها اضافه شد. به عنوان مثال در کنسرت ها و مجالسی که در سالن های بزرگتر برگزار می شد حجم تولید صدای بعضی از سازها بهبود یافت. برای انتقال هرچه بهتر اصوات موسیقی به افراد حاضر در سالن، این کار بسیار موثر بود.

به سرعت سبک چند صدایی درحوزه ی موسیقی مورد پسند عام واقع شد. سازندگان سازها نیز مطابق با آن به نیاز آهنگسازان پاسخ می دادند. سازهای ساخته شده علاوه بر اینکه اصوات دل نشینی را تولید می کردند، به خاطر شکل ظاهری زیبای ساز نیز توجه شنوندگان را به خود جلب کردند.

در آغاز قرن بیستم تولید سازهای سنتی کند شد. با پیشرفت علم و فناوری الکتریسیته، صنعتی از سازهای الکترونیکی و الکترومکانیکی ایجاد شد. ساز و کار آن ها کاملا متفاوت با انواع قبلی بود و به واسطه ی رایانه و تراشه های اکترونیکی تولید صدا می کردند. آنها دارای قطعات مکانیکی هستند که ارتعاشات صوتی ایجاد می کنند و این ارتعاشات توسط اجزای الکتریکی جمع شده و تقویت می شوند.

طبقه بندی سازهای موسیقی

به شناخت سازها در دانش موسیقی «اگانولوژی» یا «سازشناسی» می گویند. ابزارآلات موسیقی بر اساس جنس و شکل و نحوه ی نواختن آن ها به دسته های متعددی تفکیک می شوند. عمده ترین تقیسم بندی سازها در تئوری موسیقی، سازها را به چهار دسته اصلی دسته بندی می کند.

جهت کسب اطلاعات در رابطه با انواع سازهاس موسیقی با فروشگاه موسیقی اصفهان همراه باشید.

سازهای بادی (Wind instrument)

سازهای بادی با دمیدن در ساز و ارتعاش هوا تولید صدا می کنند و خود به  دو دسته ی ساز بادی چوبی و ساز بادی برنجی تقسیم می شوند. از جمله سازهای بادی چوبی (که به دو دسته با زبانه یعنی تولید صدا توسط مجاری تو خالی و بی زبانه به معنای تولید صدا به واسطه ی باز و بسته شدن حفره و کلید هاتفکیک میشوند) می توان به انواع مختلف فلوت ، ساکسوفون ، فاگوت ، ابوا ، کلارینت و باسون و … اشاره کرد.

سازهای برنجی در گذشته از مس و اکنون از برنج نیز ساخته میشوند که با دمیدن در دهانه ی آنها صدا ایجاد میشود مانند رومپت ، ترومبون ، توبا.

نکته ی قابل ذکر این است که اصطلاح برنجی وچوبی مربوط به جنس ساز نیست بلکه این دسته بندی بر پایه ی چگونگی تولید صدا در آن ها صورت میگیرد.

سازهای زهی (String instrument) 

این ساز ها از مرتعش شدن سیم های ساز به واسطه ی کشیدن انگشت نوازنده، ضربه زدن روی سیم ها با چکش چوبی کوچک و یا کشیدن آرشه صدا ایجاد میکنند. سازهای زهی با توجه به این که نوع نواختن در آن ها متفاوت با دیگری است به سه دسته تقسیم می شوند:

زخمه ای: توسط کشیدن ناخن های انگشت یا مضراب نواخته می شوند مانند گیتار ، تار ، سه تار، رباب ، بربط ، چنگ ، ماندولین و …

کمانه ای یا آرشه ای: سازهایی هستند که با کشیدن آرشه کمانه ی ساز نواخته می شوند و تولید صدا می کنند. ویلون و کمانچه و قیچک از این دسته ساز ها می باشند.

ضربه ای: سازهایی که با کوبیده شدن وسیله ی چکش مانندی روی سیم صوتی زیبا تولید می کنند. سازهای سنتور، زیلفون، گلوکن اشپیل، ویبرافون از جمله ی این ساز ها می باشند.

ساز پیانو، هامونیکای شستی دار و کلاوسن نمونه هایی از سازهای ضربه ای شستی دار هستند.

سازهای کوبه ای یا ضربه ای (Percussion instrument)

سازهایی که با کوبیدن و مالش و و تکان دادن توسط دست ها تولید صدا کنند در این دسته قرار می گیردند. باستان شناسان معتقدند این ساز ها بعد از صدای انسان قدیمی ترین ساز شناخته شده می باشند.

این سازها نیز به دو دسته ی کوک معین و نا معین تقسیم می شوند. از سازهای کوبه ای با کوک معین میتوان به زیلوفون و ماریمبا اشاره کرد. طبل و تنبک و دف و … نمونه هایی از سازهای کوبه ای با کوک نامعین هستند.

سازهای الکترونیک یا برقی (Electrophone)

در این سازها تولید صدا (سیگنال صوتی) به وسیله ی رابط الکترونیکی صورت میگیرد. ارگ یا کی برد را میتوان از معروف ترین سازهای الکترونیکی نام برد. ارگ دارای چندین مدار مجتمع و کلید و شاسی برای نواختن ترانه ی آهنگ و یک بلندگو برای انتقال اصوات می باشد.

سازهای برقی ترکیبی را نیز می توان زیر مجموعه ی این نوع سازها قرار داد مثل گیتار الکترونیک، گیتار بیس، ویلون الکترونیک و…